Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao lại có rất nhiều loại động cơ xe máy khác nhau, và điều gì đã mang đến sự khác biệt cho từng loại? Chúng tôi đã sử dụng qua hầu hết các loại, từ Big Thumpers đến Boxer Twins đến Outrageous Inline-sixes, và bạn sẽ thấy điểm mạnh và điểm yếu của từng loại động cơ trong bài này.
Động cơ xi lanh đơn (Single)
Đây là động cơ đốt trong thông dụng và đơn giản nhất trong tất cả các loại, một xi-lanh lớn hoạt động liên tục để tạo ra năng lượng. Cấu hình đơn giản, chi phí rẻ, dễ sửa chữa và bảo trì, động cơ xi-lanh đơn thường được sử dụng trong xe máy và xe tay ga, bên cạnh đó còn được dùng cho hàng triệu chiếc xe giá rẻ trên toàn thế giới.
Bên cạnh việc di chuyển tưởng chừng như bị hạn chế; với công suất và mô-men xoắn cực đại của động cơ xi-lanh đơn lớn cũng rất phù hợp với việc đi bụi. Hầu hết mọi chiếc xe của phượt thủ và nhiều dòng Dual Sport cũng chạy trên động cơ xi-lanh đơn, được gọi một cách trìu mến là “lực sĩ” do độ rung và âm thanh mà chúng tạo ra.
Loại động cơ này thường thấy trên:
- Hầu như tất cả những chiếc mô tô bụi bặm và siêu xe.
- Hầu hết dual-sports.
- Xe mô tô giá rẻ như Honda CBR300R.
Điểm mạnh:
- Nhỏ và gọn nhẹ.
- Bộ máy đơn giản.
- Mô-men xoắn đáy tốt.
Điểm yếu:
- Độ rung lớn; đòi hỏi một bánh đà lớn hơn và các bộ cân bằng để chống lại nó.
- Hầu như luôn tạo ra tỷ lệ công suất/trọng lượng thấp hơn so với động cơ nhiều xi-lanh có dung tích tương tự.
- Không phù hợp với chuyển vị lớn hơn.
Động cơ Twin song song
Khi nhắc đến động cơ xe máy hai xi-lanh, bạn có thể nghĩ đến aBig Twinsa – động cơ cung cấp năng lượng cho hầu hết những chiếc Cruiser của người Mỹ. Nhưng không thể không nhắc đến các động cơ song song (hoặc hai xi-lanh thẳng hàng) nhỏ gọn và kinh tế, đặc trưng của nhiều chiếc xe trong lịch sử, chẳng hạn như bộ máy mang dấu ấn sức mạnh của Triumph Boneville. Nhưng động cơ song song không chỉ là được nhắc đến trong quá khứ; vòng tua nhanh, các phiên bản hiệu suất cao của mẫu động cơ này còn cung cấp sức mạnh cho chiếc Kawasaki Ninja 300 thể thao, thậm chí cả chiếc Yamaha R3 hiện đại.
Loại động cơ này thường thấy trên:
- Nhiều xe thể thao cấp thấp.
- Những chiếc Cruiser chuẩn mực.
- BMW dual-sports (F650GS, F800GS)
Điểm mạnh:
- Đẹp và gọn nhẹ.
- Đáp ứng các yêu cầu cơ bản.
- Chi phí rẻ và dễ sản xuất.
- Di chuyển thuận tiện.
Điểm yếu:
- Độ rung lớn (có thể kém hơn động cơ 2 xi-lanh, hình chữ V
Động cơ 2 xi lanh chữ V (V-twin)
Khi nhắc đến động cơ xe máy mang tính biểu tượng và dễ nhận biết nhất, đặc biệt là tại Mỹ, chắc chắn phải kể đến V-Twin. Hai xi-lanh lớn được định hướng theo hình dạng aVa, động cơ aBig Twina cung cấp sức mạnh cho hầu hết những chiếc cruiser của Mỹ (thậm chí là cả Nhật Bản). Powerband dày, mô-men xoắn ngoài luồng và âm thanh V-twin là điểm đặc biệt quan trọng làm cho kiến trúc V-twinas trở nên thông dụng trong nhiều thập kỷ.
V-twin thường tạo ra sức mạnh ít hơn so với các bộ máy có kích thước tương tự, mặc dù chúng bù lại bằng mô-men xoắn vốn có của kiến trúc V-twinas. Nhưng V-twin vẫn có thể nhanh khi cần; chẳng hạn Ducati là những gì một V-Twin điều chỉnh hiệu suất có thể làm. Nhà sản xuất Sportbike Ý đã chế tạo và đưa ra những chiếc V-twin hiệu suất cao trong một thời gian dài, và đang tạo ra chiếc 205 HP đáng kinh ngạc từ động cơ của 1299 Panigale.
Loại động cơ này thường thấy trên:
- Hầu hết American cruisers.
- Hầu như tất cả Ducatis.
- Được gắn ngang trong Moto Guzzis
Điểm mạnh:
- Rất nhiều mô-men xoắn và một powerband lớn.
- Gọn nhẹ.
- Trọng tâm thấp.
- Và hơn hết, âm thanh V-Twin không thể nhầm lẫn!
Điểm yếu:
- Có thể có vấn đề về bộ rung (đặc biệt là trong cấu hình chữ V hẹp).
- Khó làm mát xi lanh phía sau.
- Tạo ra ít năng lượng trên mỗi đơn vị chuyển vị hơn động cơ 3 hoặc 4 xi-lanh.
Động cơ Boxer 2 xi lanh (Boxer Twin)
Nếu bạn đang nhìn vào động cơ Boxer Twin 2 xi-lanh của một chiếc môtô, nhiều khả năng bạn đang nhìn vào một chiếc BMW, các động cơ được bố trí một các độc đáo đã là một phần đặc trưng của các thiết kế xe máy của nhà sản xuất Đức được cải tiến tốt hơn trong phần hơn của thế kỷ. Động cơ Boxer, 2 xi-lanh hoàn toàn cân bằng, mượt mà và mô-men xoắn lớn tạo thành một khối thống nhất.
Chính từ cách bố trí động cơ độc đáo này mà BMW GS có mặt ở khắp mọi nơi, chiếc môtô phổ biến nhất với động cơ Boxer kép, có khả năng vượt qua địa hình khắc nghiệt nhất trên thế giới; hai xi-lanh lớn đó tạo ra đủ mô-men xoắn để hình thành những chiếc xe 600 pound có khả năng xuyên thủng bất cứ thứ gì, ngay cả khi ở trên không. Nó có thể không phải là động cơ có vẻ ngoài quyến rũ nhất nhưng Boxer chắc chắn có những ưu thế riêng.
Loại động cơ này thường thấy trên:
- Rất nhiều xe BMW.
Điểm mạnh:
- Mô-men xoắn lớn.
- Cân bằng hoàn hảo, trọng tâm thấp.
- Powerband tuyến tính và cung cấp năng lượng trơn tru.
- Hoàn toàn hợp với mô tô có trục láp.
Điểm yếu:
- Cồng kềnh và khó sử dụng.
- Góc nghiêng hạn chế.
- Mô-men xoắn phản ứng khó ở các góc.
Động cơ 3 xi lanh (Triple)
Trung gian hoàn hảo giữa mô-men xoắn kép và dòng bốn máy thẳng hàng (revvy inline). Động cơ 3 xi-lanh không phải là một trong những động cơ phổ biến nhất và bị chê bai bởi chính những người sử dụng chúng. Động cơ 3 xi-lanh là sản phẩm chủ lực của các dòng Triumph, mang đến sức mạnh cho tất cả các Sportbikes của họ và đang trở nên phổ biến trong các mẫu xe như Yamaha FZ-09 mới chẳng hạn.
Trong khi Triple thường được khoe mã lực cao tương đương bốn máy hay dòng 2 xi lanh máy lớn, chúng còn sở hữu một sự cân bằng tuyệt vời, và trở nên hoàn hảo cho mọi thứ từ đi lại quanh thị trấn đến đua xe đường trường.
Loại động cơ này thường thấy trên:
- Bất kỳ chiếc Sportbike Triumph nào.
- Những chiếc thể thao trong dòng sản phẩm Yamahas (FZ-09, FJ-09).
- Một cỗ máy 2294cc cũng tăng gấp ba sức mạnh để giành chiến thắng trên chiếc Roadster Rocket III hàng đầu.
Điểm mạnh:
- Cân bằng hoàn hảo các đặc điểm của Boxer 2 máy và 4 máy thẳng hàng.
- Linh hoạt, luôn làm việc tốt trong mọi tình huống.
- Âm thanh ống xả độc đáo.
- Bộ máy gọn gàng.
Điểm yếu:
- Hmmm… =))
Bốn máy thẳng hàng (Inline-4)
Chạy mượt, tăng tốc nhanh, rất phổ biến và là một động cơ có kiến trúc thống nhất, cung cấp năng lượng cho hầu hết các Sportbike mà bạn có thể nghĩ đến. Từ khi được ra mắt trên biểu tượng Honda CB750 vào cuối những năm 1960, Inline-4 đã trở nên phổ biến với các nhà sản xuất Nhật Bản vì dễ sản xuất, độ tin cậy cao và hiệu suất tốt.
Ngày nay, nó cung cấp sức mạnh cho hầu hết mọi chiếc Sportbike Nhật Bản và đại đa số xe đua ở bất kỳ hạng siêu xe hoặc siêu mô tô nào trên thế giới. Những người đi Sportbike yêu thích dòng bốn máy thẳng hàng Inline-4 vì sức mạnh tốt, tiếng gầm mạnh và khả năng bứt tốc mạnh mẽ.
Loại động cơ này thường thấy trên:
- Hầu hết các Sportbike, đặc biệt là từ các nhà sản xuất Nhật Bản.
Điểm mạnh:
- Động cơ đơn giản và phổ biến.
- Hiệu suất đáp ứng êm.
- Tốc độ bứt phá nhanh.
- Mã lực lớn, đặc biệt là ở những vòng quay RPM cao.
Điểm yếu:
- Tiếng kêu inh ỏi; hầu hết được mở tốc lớn.
- Mô-men xoắn không phải là điểm mạnh của inline-4.
- Hơi quá khổ.
Động cơ bốn xi lanh chữ V (V-4)
Trong khi động cơ ba xi-lanh có thể được coi là nền tảng lý tưởng giữa động cơ hai xi-lanh và động cơ bốn xi-lanh, một loại độc đáo khác có phần tốn kém hơn giữa hai thiết kế đó là V-4. Sự phức tạp và chi phí sản xuất V-4 giúp các OEM chỉ sử dụng V-4 cho những cỗ máy cao cấp, cung cấp sức mạnh hoàn hảo, hiệu suất cao và khung máy gọn. Phần mang đậm dấu ấn V-4 có lẽ là âm thanh độc đáo của chúng; về cơ bản là một nửa của động cơ V8, tiếng gầm độc nhất vô nhị là điểm nhất đẹp nhất.
Loại động cơ này thường thấy trên:
- Các mẫu xe thể thao và du lịch thể thao cao cấp hơn (các mẫu Honda VFR, Yamaha V-max, Aprilia RSV4)
- MotoGP đẳng cấp thế giới (Honda RC213V, Ducati Desmosedici)
Điểm mạnh:
- Cung cấp mã lực mạnh mẽ và mô-men tuyệt vời.
- Hiệu suất cao.
- Dạng máy gọn.
- Âm thanh V4 hay 1 cách đáng kinh ngạc.
Điểm yếu:
- Sản xuất phức tạp và đắt tiền.
- Thường nặng hơn so với 4 máy thẳng hàng Inline-4.
Những động cơ hiếm đáng chú ý
Inline-6 (6 động cơ thẳng hàng :o)
Một sự lựa chọn động cơ bất thường, không thực tế cho một chiếc xe máy, Inline-6 thường không sử dụng cho mô tô trừ khi nhà sản xuất muốn thể hiện một kỳ công về kỹ thuật (hoặc chủ sở hữu để thể hiện trong ở các hội xe). Honda CBX không phải là chiếc xe duy nhất từng có Inline-6, nhưng là chiếc xe mang tính biểu tượng nhất. Kawasaki Z1300, được sản xuất từ 1979-1989, cũng đã trang bị động cơ inline-6 thậm chí còn lớn hơn.
Flat-4
Flat- 4, với bốn xi-lanh được sắp xếp theo cặp đối nghịch (giống như boxer-twins) được biết đến với việc cung cấp sức mạnh cho chiếc Honda Gold Wing nguyên bản, GL1000. Kiến trúc này cho phép cân bằng tuyệt vời, mô-men xoắn lớn và trọng tâm thấp, nhưng chi phí không hề rẻ.
Flat-6
Thêm hai xi-lanh vào Flat-4 và bạn có được Flat-6, cung cấp năng lượng cho người anh lớn GL1000s, GL1800 Gold Wing. Giống như Flat-4, Flat-6 sở hữu mô-men xoắn, đáp ứng đủ mã lực và trọng tâm thấp, và hoàn hảo cho một chiếc xe du lịch lớn như Gold Wing.
Oval-Piston V-4
Một trong những động cơ sản xuất ít phổ biến nhất từng được chế tạo, V-4 Oval-Piston V-4 trong Honda NR, một chiếc xe đua sản xuất đắt tiền được chế tạo bởi Honda vào những năm 1980, đến nay vẫn là một tuyệt tác của kỹ thuật. Các kỹ sư của Honda đã sử dụng quy tắc của Grand Prix: cần tối đa bốn xi-lanh bằng cách tạo ra một động cơ V-8a ảo, với bốn xi-lanh hình bầu dục, mỗi xi-lanh có hai thanh nối và 8 van. Trong bài Timline Honda và lịch sử giải đua xe thế giới MotoGP, chúng tôi có nói về quá trình hình thành loại xe này như thế nào. Một thứ độc đáo không bao giờ thành công trên đường đua nhưng nó chắc chắn là đáng để mắt đến, đáng để sưu tầm.
Còn bạn, động cơ mô tô nào khiến bạn thấy hứng thú, và tại sao?
